به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه اطلاع رسانی ستارگان ، استاد شهید مرتضی مطهری در ادامه کتاب سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام ، با بیان دو فرضیه از زبان بزرگان راجع به اجبار به پذیرش ولایتعهدی امام رضا (ع) ، به طرح فرضیه ی سومی پرداخته و آن را چنین شرح می دهد : از نظر برخی علما ، ولایتعهدی امام رضا (ع) ابتکار خود مأمون بوده است و مأمون از سر سیاست و نه از سر صمیمیت به امام رضا (ع) پیشنهاد ولایتعهدی را داد .

شهید مطهری در ادامه با طرح این پرسش که سیاست مأمون راجع به ولایتعهدی امام رضا (ع) چه بود ؟ جلب رضایت ایرانیان را از جمله پاسخ های این پرس شعنوان می دارد.

جلب رضایت ایرانیان ، یکی از دلایل پیشنهاد مأمون به امام رضا (ع) در باب ولایتعهدی

شهید مطهری ادامه می دهد : ایرانیان عموما علاقه ی زیادی به تشیع و خاندان علی (ع) داشتند و در همان ابتدا هم با شعار "الرضا من آل محمد" علیه امویان قیام کردند . طبق تاریخ  و نه نقل احادیث ، مأمون زمانی که امام رضا (ع) را به ولایتعهدی منصوب کرد ، لقب "رضا" را به ایشان داد . مأمون با این کار ، قصد داشت به ایرانیان بگوید خواسته ای که هشتاد یا نود سال پیش از عباسیان داشتند ، در حال محقق شدن است . و پیش خود گفته بود حضرت رضا (ع) خیلی از من مسن تر است ، پس براساس ظاهر برای من خطری ندارد . او قبل از من خواهد مرد .

فرونشاندن قیام های علویان ، دومین دلیل سیاسی مأمون از منصوب کردن امام رضا (ع) به ولایتعهدی

شهید مطهری به علت دیگری در زمینه اجبار حضرت رضا علیه السلام به پذیرش ولایت عهدی پرداخته و می گوید: هر چند سال یکبار در گوشه ای از مملکتِ عباسیان قیامی رخ می داد که در رأس آنها علویان بودند . مأمون هم به دلیل خلع سلاح علویان در مقابل مردم ، مسئله ولایتعهدی امام رضا (ع) را مطرح کرد . مأمون فکر می کرد اگر رأس علویان را در دستگاه خود بیاورد ، پس علویان هم در خلافت مأمون سهم خواهند داشت و نمی توانند علیه حضرت رضا (ع) و یا حکومتی که خود در آن سهیم هستند ، قیام کنند.

مولف کتاب سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام در ادامه  می افزاید : مأمون قصد داشت با ولیعهد کردن امام رضا (ع) ، راه اعتراضات ایشان نسبت به دستگاه خلافت عباسیان را ببندد . و از طرفی دیگر مردمی که همواره عقیده داشتند حق با آل علی علیهم السلام است و با وجود خاندان علی (ع) دنیا گلستان می شود ، نسبت به امام رضا (ع) اعتراض کنند و ایشان را متهم به کوتاهی ها در امر خلافت کنند .

منبع : کتاب سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام

مولف : استاد شهید مرتضی مطهری

صفحات : ۱۸۰_۱۸۲

تخلیص : زهرا ذاکری